Mykoplasma to rodzaj bakterii, która powoduje infekcje dróg oddechowych i zapalenie płuc. Ta choroba może wystąpić u osób w każdym wieku, ale najbardziej narażone są na nią małe dzieci. Zakażenie następuje przez drogi kropelkowe, kontaktując się z zakażoną osobą, a bakterie przenikają przez błonę śluzową górnych dróg oddechowych. Leczenie mykoplazmy u dzieci i dorosłych zależy od nasilenia objawów. Warto również wspomnieć o mykoplazmach genitalnych, które powodują dolegliwości związane z drogami moczowo-płciowymi.
Spis treści
Mykoplazma i mykoplazmoza
Mycoplasma to najmniejsze znane drobnoustroje, które powodują objawy chorobowe u ludzi. Te bakterie mają zazwyczaj kulisty lub gruszkowaty kształt, ale mogą również przyjmować inne formy. Nie mają ściany komórkowej, co sprawia, że są odporne na działanie antybiotyków. Mykoplazma kolonizuje błonę śluzową dróg oddechowych człowieka, wykorzystując specjalne mechanizmy przyczepiania się. Zakażenie mykoplazmą następuje przez drogi kropelkowe. Istnieje 17 znanych gatunków mykoplazmy, które są groźne dla ludzi, takie jak Mycoplasma pneumoniae, Mycoplasma hominis, Mycoplasma genitalium.
Warto zwrócić uwagę na dwa rodzaje zakażeń wywoływanych przez mykoplazmę: chorobę układu moczowo-płciowego, taką jak nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, oraz mykoplazmozę – chorobę dróg oddechowych i zapalenie płuc. Zakażenie mykoplazmą dróg oddechowych często jest trudne do zdiagnozowania, ponieważ objawy są podobne do innych infekcji bakteryjnych lub wirusowych.
Zakażenie mykoplazmą
Zakażenie mykoplazmą dróg oddechowych i zapalenie płuc przenoszone są drogą kropelkową (czasem również przez pył) przez błonę śluzową nosa i gardła. Bakterie przywiązują się do błony śluzowej zakażonej osoby i namnażają się tam. Zakażenie Mycoplasma pneumoniae może wystąpić w każdym miejscu na świecie, ale najczęściej dochodzi do niego w zamkniętych pomieszczeniach, takich jak szkoły, przedszkola, koszary wojskowe. Czas inkubacji mykoplazmy wynosi 2-3 tygodnie. Objawy mogą pojawić się u osób w różnym wieku, ale najbardziej narażone są małe dzieci. Epidemie mykoplazmy występują co kilka lat.
Jeśli chodzi o zakażenie mykoplazmą genitalną, jest ono bardziej powszechne u osób dorosłych aktywnych seksualnie, zwłaszcza u kobiet. Zakażenie to występuje podczas kontaktu seksualnego. Warto zauważyć, że zakażenie mykoplazmą może przebiegać bezobjawowo. Do zakażenia u noworodków może dojść podczas porodu.
Mykoplazma u dzieci
Bakteria mykoplazma u dzieci jest odpowiedzialna za infekcje dróg oddechowych. U małych dzieci częściej występuje zakażenie górnych dróg oddechowych, podczas gdy u dzieci powyżej 5. roku życia dominują zapalenia oskrzeli i płuc. Mykoplazma u dziecka jest trudna do zdiagnozowania podczas zwykłego badania lekarskiego, ponieważ objawy choroby są podobne do innych infekcji dróg oddechowych wywołanych przez bakterie lub wirusy.
Dopiero, gdy choroba się przedłuża, a na rentgenie klatki piersiowej występują zmiany w płucach, można podejrzewać zakażenie mykoplazmą. Objawy u dzieci pojawiają się po około 2-3 tygodniach od zakażenia. Na początku występuje ogólne osłabienie, podwyższona temperatura ciała, ból gardła, kaszel, ból głowy. Objawy narastają stopniowo. Czasami mycoplasma u dzieci może powodować pęcherzowe zapalenie błony bębenkowej, co objawia się silnym bólem ucha.
Mykoplazma u dorosłych
Zakażenie mykoplazmą może wystąpić również u dorosłych. Najczęstszym źródłem zakażenia jest dziecko. Podobnie jak u dzieci, u dorosłych pierwsze objawy choroby pojawiają się około 2-3 tygodni po zakażeniu. Objawy rozwijają się stopniowo, nie nagle, jak w przypadku innych infekcji dróg oddechowych. Najczęściej u dorosłych występują zapalenie oskrzeli lub płuc.
Objawy mykoplazmy u dorosłych są podobne do objawów u dzieci. Nasila się osłabienie organizmu, brak apetytu, gorączka, ból głowy, bóle mięśniowe, a następnie występuje kaszel, który może być bardzo uciążliwy i powodować bóle międzyżebrowe.
Mykoplazma genitalna
- swędzenie w okolicy krocza,
- pieczenie w cewce moczowej,
- ból w podbrzuszu,
- bolesne parcie na pęcherz,
- dyskomfort podczas stosunku seksualnego,
- duże ilości wydzieliny z pochwy,
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego.
U mężczyzn mykoplazma objawia się pieczeniem cewki moczowej, bólem podczas oddawania moczu, dyskomfortem podczas stosunku seksualnego oraz nieprawidłową wydzieliną z cewki moczowej, która może mieć charakter ropny lub śluzowo-ropny. Często jednak zakażenie mykoplazmą genitalną przebiega bezobjawowo.
Mykoplazma w ciąży
Zakażenie mykoplazmą w ciąży może stanowić zagrożenie dla rozwijającego się w macicy płodu. Szczególnie niebezpieczne jest zakażenie narządów rodnych, ponieważ często przebiega bezobjawowo, co utrudnia wczesne wprowadzenie leczenia.
- zapalenie szyjki macicy i macicy,
- zapalenie układu moczowego,
- zapalenie błon płodowych i łożyska,
- poronienie,
- przedwczesne pęknięcie błon płodowych,
- infekcja wewnątrzmaciczna płodu.
Podczas porodu istnieje ryzyko przeniesienia bakterii na noworodka, co jest szczególnie niebezpieczne dla wcześniaków, ponieważ może powodować ciężkie zakażenia dróg oddechowych. Nieleczona infekcja mykoplazmą może również utrudniać zajście w ciążę. Wczesne rozpoznanie i wprowadzenie leczenia daje szansę na urodzenie zdrowego dziecka.
Mykoplazma: objawy zakażenia
Pierwsze objawy mykoplazmy pojawiają się 2-3 tygodnie po kontakcie z bakterią. Najczęściej przypominają grypę. Osoba zakażona może odczuwać osłabienie, zmęczenie i senność. Następnie pojawia się ból głowy, dreszcze, bóle mięśniowe i podwyższona temperatura ciała. Na początku nie występuje kaszel – pojawia się on później, gdy bakteria dotknie krtani, tchawicę i oskrzela. Objawy mykoplazmozy nasilają się stopniowo i nie są tak gwałtowne jak w przypadku innych chorób układu oddechowego.
Objawy mykoplazmy mogą obejmować również swędzenie w okolicy krocza, pieczenie cewki moczowej podczas oddawania moczu, dyskomfort podczas zbliżeń seksualnych, obfite upławy i zaburzenia związane z krwawieniem miesiączkowym u kobiet oraz wyciek ropnej lub śluzowo-ropnej wydzieliny z cewki moczowej u mężczyzn.
Mykoplazma: badanie
Jeśli wystąpią objawy sugerujące zakażenie mykoplazmą, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, aby przeprowadzić badania diagnostyczne. Jednym z nich jest rentgen klatki piersiowej, ponieważ płucne zapalenie wywołane przez mykoplazmę charakteryzuje się zmianami, które nie są słyszalne podczas osłuchiwania. Radiolog może zauważyć zajęcie obu płuc, zmiany ogniskowe, wysięki w opłucnej.
Diagnoza mykoplazmy może również obejmować badania krwi. Jednak wyniki morfologii krwi nie zawsze wykazują podwyższoną liczbę leukocytów (co może wskazywać na infekcję), a swoiste przeciwciała IgM pojawiają się dopiero około 6-10 dni po zakażeniu, a poziom przeciwciał IgG wzrasta później i może utrzymywać się przez kilka miesięcy po wyleczeniu. Badanie krwi na mykoplazmę kosztuje około 45 zł.
Coraz bardziej przydatne jest badanie PCR, które polega na wykryciu materiału genetycznego bakterii w organizmie pacjenta. W tym celu wykonuje się wymaz z gardła lub plwocinę. Koszt badania PCR wynosi 100-200 zł, w zależności od laboratorium. Jeśli podejrzewa się zakażenie mykoplazmą genitalną, wykonuje się badanie PCR, a materiałem jest wymaz z szyjki macicy lub cewki moczowej.
Mykoplazma: leczenie zakażenia
Leczenie mykoplazmy u dzieci i dorosłych zależy od rodzaju choroby. Czasami terapia nie wymaga podawania antybiotyków, ponieważ wiele z nich jest nieskutecznych przeciwko mykoplazmie. Jeśli występuje zakażenie górnych dróg oddechowych, zaleca się naturalne leczenie, które ma na celu łagodzenie objawów. Wzmocnienie odporności organizmu jest również ważne.
W przypadku zakażenia Mycoplasma pneumoniae, powodującego zapalenie płuc, konieczne jest podanie antybiotyków. Leki te skracają czas trwania choroby i łagodzą kaszel. Leczenie antybiotykami powinno trwać 14-21 dni. Wybór odpowiedniego antybiotyku zależy od lekarza. Najczęściej zalecane są leki z grupy makrolidów, tetracyklin i doksycyklin.
Mykoplazma: powikłania
- układ nerwowy: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- układ pokarmowy: brak apetytu, częste biegunki i wymioty,
- układ moczowy: zapalenie nerek,
- układ ruchu: bóle kości i stawów.
Mykoplazma genitalna w ciąży może prowadzić do poronienia lub przedwczesnego porodu.
Mykoplazma genitalna w ciąży może prowadzić do poronienia lub przedwczesnego porodu.
