Kiedy dziecko się rodzi, nazywamy je noworodkiem. Niemowlakiem staje się dopiero po pewnym czasie. Ale gdzie jest granica między nimi i czy ta różnica ma jakiekolwiek znaczenie?
Najważniejsze informacje, które należy znać:
- Okres noworodkowy trwa od 1 do 28 dnia życia dziecka.
- W pierwszych dniach życia noworodek musi przystosować się do nowego środowiska poza łonem matki.
- Noworodki śpią nawet 21 godzin dziennie.
- W tym okresie mogą występować różne fizjologiczne reakcje, takie jak żółtaczka, rumień czy utrata masy ciała.
- Pierwsza kupka noworodka nazywana jest smółką.
- Od razu po urodzeniu noworodek przechodzi różne badania i otrzymuje pierwsze szczepionki, które są ważne dla jego zdrowia.
- Niemowlak to dziecko w wieku od 2 do 12 miesięcy.
- W okresie niemowlęcym dziecko przechodzi największe zmiany fizyczne, psychiczne i neurologiczne.
Spis treści
Jeszcze noworodek czy już niemowlak?
Dla rodziców to nie ma większego znaczenia, ale medycznie można to rozróżnić. Mówimy o noworodku od narodzin do końca 28 dnia życia. To trudny czas, ponieważ maluszek musi się przystosować do nowego środowiska poza brzuchem mamy.
Wcześniej wszystko było inne. Teraz dziecko musi przyzwyczaić się do nowego światła, dźwięków i dotyku. Musi też nauczyć się jeść samodzielnie, a nie przez pępowinę. To ogromne wyzwanie dla maluszka, podobnie jak dla rodziców, którzy muszą poznać swoje nowe dziecko i dostosować się do jego potrzeb.
Pierwszy etap rozwoju dziecka
Jest już znane, że noworodkami nazywamy dzieci w wieku od 1 do 28 dnia życia. Ale istnieją również bardziej szczegółowe podziały, zależne od czasu trwania ciąży i masy urodzeniowej.
Podział ze względu na czas trwania ciąży:
- Noworodek donoszony – urodzony między 37. a 41. tygodniem ciąży.
- Noworodek przenoszony – urodzony po 41. tygodniu ciąży.
- Wcześniak – urodzony przed 37. tygodniem ciąży.
Podział ze względu na masę urodzeniową:
- Noworodek hipotroficzny – niska masa urodzeniowa poniżej 2500 g.
- Noworodek hipertroficzny – wysoka masa urodzeniowa powyżej 4000 g.
- Noworodek eutroficzny – masa urodzeniowa mieści się w przedziale 2500-4000 g.
Co się dzieje w pierwszych 28 dniach życia dziecka?
Pierwsze dni życia dziecka to czas wielkich zmian i nowych doznań. Dla rodziców może to być stresujący okres, ponieważ mogą pojawić się różne objawy i zachowania, które są typowe dla tego pierwszego etapu życia.
Chociaż sen jest główną aktywnością noworodka, może być niepokojące dla rodziców. Kupka noworodka, zwana smółką, jest inna niż u małych dzieci.
Często zdarza się, że noworodki mają meszek na ciele, niską masę ciała i żółtaczkę. To wszystko jest normalne, ale jeśli rodzice mają jakiekolwiek wątpliwości, powinni skonsultować się z personelem medycznym.
Badania w pierwszych dniach życia dziecka
Po narodzinach noworodek zostaje przewieziony na oddział noworodkowy, gdzie zostaje poddany badaniom mającym ocenić jego stan zdrowia. Badania przesiewowe są ważne, ponieważ pozwalają wykryć różne wrodzone choroby.
W pierwszych godzinach życia noworodek otrzymuje również pierwsze szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i gruźlicy.
Fizjologiczne objawy niemowlaka
W większości szpitali noworodki spędzają 2-3 dni razem z matkami, gdzie są badane przez lekarzy i pielęgniarki. W tym czasie mogą wystąpić różne objawy, takie jak spadek masy ciała, żółtaczka czy problem z oddawaniem moczu.
Spadek masy ciała
Spadek masy ciała zaraz po urodzeniu jest normalny, ponieważ dziecko nie zjadło jeszcze jedzenia ani nie wypróżniło się. Jednak w kolejnych dniach powinno zacząć przybierać na wadze. Jeśli tak się nie dzieje, lekarze mogą zdecydować się zatrzymać dziecko w szpitalu.
Żółtaczka noworodkowa
Żółtaczka noworodkowa to stan, w którym poziom bilirubiny we krwi dziecka jest podwyższony. Z czasem bilirubina zostaje wydalona z organizmu z moczem, a poziom żółtaczki zmniejsza się. Zatrzymanie moczu może spowodować wzrost żółtaczki, co może wymagać dłuższego pobytu w szpitalu.
"Zwyczaje" noworodków
- Sen – noworodki śpią większość czasu, nawet 21 godzin dziennie.
- Wypróżnienia – noworodki często robią kupkę, a jej wygląd i zapach mogą się różnić. To zależy od tego, co je matka.
- Brak zainteresowania światem zewnętrznym – wzrok noworodka na początku jest słaby, ale z czasem zaczyna widzieć coraz lepiej.
Niemowlak czy już niemowlak?
28 dni to umowny czas, kiedy dziecko jest uważane za niemowlaka. Ale to nie oznacza, że w kolejnych dniach nic się nie dzieje. Pierwszy rok życia dziecka to czas największych zmian fizycznych, psychicznych i neurologicznych.
W tym okresie dziecko osiąga wiele milowych kamieni, takich jak rozwój mowy, motoryki, wzroku i układu pokarmowego.
Mimo że granica między noworodkiem a niemowlakiem może wydawać się niewielka, jest medycznie uzasadniona. Pierwszy miesiąc życia to czas, kiedy dziecko jest najbardziej podatne na różne choroby i dolegliwości charakterystyczne dla noworodków.
Opracowanie:
- Agnieszka Pawełko, Rozwój psychofizyczny dziecka od urodzenia do 3 lat, http://www.szpitalpediatryczny.pl, Szpital Pediatryczny w Bielsku Białej
- https://www.wl.cm.umk.pl/panel/wp-content/uploads/1.-Noworodek-.pdf
